انواع فن سانتریفیوژ و کاربرد ها و مزایا و معایب
از نظرجریان هوا
فن های گریز از مرکز:
این دسته از فن ها همان فن های سانتریفیوژ یا حلزونی شکل می باشند. که به وسیله نیروی گریز از مرکز هوا را به جریان می اندازد. در این فن ها جریان هوا عمود بر محور فن می باشد و همین امر باعث حرکت دورانی جریان هوا می شود. ( منظور از نیروی گریز از مرکز نیرویی است که اجسامی که در حال حرکت دورانی می باشند را به خارج ا ز این مسیر حرکت سوق می دهد. علت این امر تمایل اجسام به حرکت در مسیر مستقیم می باشد.)
فن های محوری:
که شامل فن های آکسیال یا پروانه ای می شود. جریان هوا در این نوع فن ها موازی محور فن و به صورت خطی ایجاد می شود.
از نظر کاربرد
فن دمنده:
که به این نوع فن، فن هواده نیز گفته می شود که هوای تازه را از محیط بیرون گرفته و به داخل انتقال می دهد.
فن مکنده:
همان طور که از نام آن مشخص می باشد این نوع فن ها هوای آلوده داخل محیط را مکش کرده و آن را به محیط بیرون انتقال می دهند.
از نظر ساختار فن ها
- فن سانتریفیوژ : که این نوع فن با توجه به پروانه های آن به دسته های مختلف تقسیم بندی می شوند، مهم ترین نوع آن به فن سانتریفیوژ فوروارد -با تیغه های خم به سمت جلو و فن سانتریفیوژ بکوارد – با تیغه های خم به سمت عقب می توان اشاره کرد.
- فن آکسیال : از نوع آکسیال برای جا به جا کردن حجم هوا با فشار کم استفاده می شود. این نوع فن از لحاظ ساختار به سه دسته، فن محوری پروانه ای، فن تیوب آکسیال و فن وین آکسیال تقسیم می شوند.
- فن مماسی : فن های استوانه ای با تیغه های روبه جلو می باشند. این فن ها، هوا را با فشار کمتر به مسافت بیشتر انتقال می دهند که برای خنک کردن مکان های کوچک و بسته کاربرد فراوانی دارند.
- فن ترکیبی : این فن از هر دو تکنیک فن های آکسیال و سانتریفیوژ استفاده می شود. خروجی هوا به صورت آکسیال از فن خارج می شود و اما فشار هوای ایجاد شده مانند فن سانتریفیوژ می باشد.
برای اطراحی و ساختار فن مناسب عوامل متعددی باید در نظر گرفته می شود:
- دبی : حجم هوای انتقالی در مدت زمان مشخص با واحد M۳/H و یا CFM
- فشار هوای ورودی و یا خروجی و یا هر دو
- چگالی : که با حرف ƿ نمایش داده می شود و در شرایط آب و هوایی استاندارد این میزان برابر است با ۲۹ Kg/m۳
- دمای هوا
- رطوبت
- میزان گرد و خاک و یا ذرات فلزی -معدنی -براده چوب -سیلیس و … موجود در هوا
- عواملی مانند محل نصب فن وزن بدنه فن، وزن موتور و … نیز باید در محاسبات گنجانده شود.
- نوع موادی که باید انتقال داده شود: انتقال مواد توسط هواکش، بسته به این که چه موادی باید انتقال داده شودند ( مواد انفجار و یا خورنده ( اسیدی ) ، هوای داغ، سیالات قابل اشتعال و … موجود در هوا) که مشخص شود از چه جنس متریالی باید در ساخت فن ها استفاده کرد.
با توجه به موارد بالا در ابتدا نوع فن مناسب ( آکسیال و یا سانتریفیوژ ) انتخاب می شود. بعد از انتخاب نوع فن باید در جنس هواکش (جنس بدنه، پروانه و بلبرینگ ها باید به درستی انتخاب شوند که نسبت به خوردگی کاملا مقاوم باشند) دقت لازم را فراهم آورد و در صورت انتخاب فن سانتریفیوژ باید جهت فن با توجه به مکان مورد نظر مشتری به درستی انتخاب و در ساخت لحاظ شود.
اجزای فن ها
به غیر از دو قطعه مهم فن که پروانه و بدنه می باشد، فن ها دارای متعلقات دیگری نیز می باشند که با قرار گرفتن مجموع این متعلقات در کنار یکدیگر فن مناسب طراحی و ساخت می شود. از طرفی کارکرد درست فن وابسته به مجموع این قطعات می باشد. هریک از این قطعات با توجه به ظرفیت فن و محیط مورد نظر باید به درستی انتخاب شوند. اجزای فن به شرح زیر می باشند:
- الکتروموتور
- پولی
- تسمه
- یاتاقان
- شفت محور
